Trong những năm gần đây, số lượng lao động Việt Nam làm việc tại Nhật Bản đã đạt mức kỷ lục, chiếm khoảng 50% tổng số lao động đi làm việc ở nước ngoài hàng năm. Theo báo cáo từ Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội), số lao động Việt Nam sang Nhật Bản đã có sự tăng trưởng đáng kể trong 5 năm qua:
- 2018: 68.737 người
- 2019: 82.703 người
- 2020: 38.891 người
- 2021: 19.510 người
- 2022: 67.295 người
- 2023: Gần 80.000 người, con số lớn nhất từ trước đến nay.
Dự báo từ Viện Nghiên cứu An sinh Xã hội và Dân số Quốc gia Nhật Bản cho thấy, đến năm 2070, dân số Nhật Bản sẽ giảm gần một phần ba, chỉ còn khoảng 86,9 triệu người, trong đó người cao tuổi (65 tuổi trở lên) sẽ chiếm đến 40%. Số trẻ em sinh ra đang giảm dần, với tổng tỷ suất sinh (TFR) năm 2022 chỉ đạt 1,26. Tình trạng này đã dẫn đến sự thiếu hụt lao động trầm trọng, nhất là trong các lĩnh vực như chăm sóc điều dưỡng và xây dựng.
Trong bối cảnh đó, số lao động Việt Nam tại Nhật Bản đã vượt qua cả Trung Quốc, trở thành nhóm lao động nước ngoài lớn nhất với 518.364 người tính đến năm 2023, tăng 63,6% trong 5 năm qua. Hiện có khoảng 350.000 lao động Việt Nam đang làm việc tại Nhật Bản, và Việt Nam dẫn đầu trong số 15 quốc gia phái cử thực tập sinh sang Nhật Bản.
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng cho biết, trong năm 2023, nhiều thỏa thuận hợp tác đã được ký kết với các tỉnh Nhật Bản như Chiba, Saitama, Gunma, Kanagawa và Nagano, nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho lao động Việt Nam.
Để hỗ trợ người lao động, Việt Nam và Nhật Bản đang triển khai Dự án “Hỗ trợ kết nối thông tin việc làm cho người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng”. Dự án này không chỉ giúp người lao động tìm kiếm việc làm phù hợp ở Nhật Bản mà còn hỗ trợ họ khi trở về nước, giúp họ tiếp cận thông tin việc làm trong nước.
Theo số liệu từ Bộ Y tế và Lao động Nhật Bản, tính đến tháng 1 năm 2024, tổng số người lao động nước ngoài tại Nhật Bản đạt 2 triệu 48 nghìn người, trong đó lao động Việt Nam chiếm 25,3%. Đây là một minh chứng rõ ràng cho sự phát triển mạnh mẽ của lao động Việt Nam tại thị trường Nhật Bản, đồng thời cũng mở ra nhiều cơ hội và thách thức cho cả hai bên.